Home
Overwegingen
Huisvesting
Binnenkomst
Voeding
Hygiëne
Ontwikkeling
Ziektes
Adoptieprocedure
Links

Ziektes

Helaas kunnen opvangkatten nogal eens wat onder de leden hebben, gelukkig in de meeste gevallen goed behandelbaar. In dit deel vind je allereerst wat je naar mijn mening standaard het beste kunt doen aan (preventieve) behandeling tijdens het verblijf van de opvangkatten. Vervolgens een lijstje met symptomen om contact op te nemen met je dierenarts en suggesties van mogelijke oorzaak van deze klachten. Dan een overzicht van de meest voorkomende ziektes en hun behandeling. Tot slot een manier om een inventarisatie te kunnen maken van de symptomen om je dierenarts te helpen sneller tot diagnoses te kunnen komen. Het is daarnaast verstandig om zelf de medische geschiedenis bij te houden om in terug te kunnen kijken als je vaker met dezelfde ziekte/klachten geconfronteerd wordt. Natuurlijk hoeft dit niet per se aan jouw verzorging te liggen, maar het kan zijn dat er toch verbeterpunten zijn waar andere kittens profijt van hebben.

Standaardzorg
Onderstaand vind je een opsomming van wat wanneer te doen. Dag 0 is hierbij de dag van geboorte.

  • Dag 0: wegen en in de gaten houden of ze niet afgestoten worden;
  • Dag 1-5: wegen en in de gaten houden dat de navelstreng eraf valt, zo niet even contact opnemen met je dierenarts maar er niet zelf aan gaan trekken;
  • Dag 6-12: wegen en oogjes kunnen open gaan, als ze dicht blijven plakken een beetje poetsen met een wattenschijfje met afgekoeld gekookt water;
  • Dag 13-21: wegen en kijken of het kruipen van alle kittens op dezelfde manier gaat, als pootjes bij een kitten misvormd lijken te zijn, gelijk contact opnemen met dierenarts;
  • Dag 22-27: wegen en laten wennen aan huiselijke geluiden als stofzuiger, andere mensen en andere huisdieren;
  • Dag 28-week 7: wegen en 1e ontworming/ontvlooiing (bijvoorbeeld met Stronghold, niet ideaal voor kittens jonger dan weken, maar werkt goed, overleg hiervoor hoe dan ook met je dierenarts);
  • Week 8-9: wegen en 2e ontworming (2e ontworming met een middel dat ook lintwormen doodt, bijvoorbeeld Milbemax of Panacur als je eventuele giardia ook wilt doden);
  • Week 10-12: wegen en 1e vaccinatie;
  • Week 13-15: wegen en 2e vaccinatie (zo'n 3 weken na 1e vaccinatie);
  • Week 16-24: vruchtbaar (vanaf 16 weken/4 maanden is erg vroeg, maar is mogelijk) en laten helpen.

Naar dierenarts
Je hebt spoed en je hebt dat het wel belangrijk is om naar je dierenarts te gaan, maar niet met gillende sirenes. Verreweg de meeste dierenartsen werken op afspraak en zul je eerst moeten bellen. Het telefoonnummer bij de hand hebben, is dus van belang (en een lijstje met vervangende dierenartsen, inclusief adressen is ook handig), maar overleg zo nodig wel eerst met je opvangorganisatie. Soms kan een dierenarts je ook via telefoon al een stukje op weg helpen, ga bij voorkeur niet zelf aan het dokteren met kwetsbare kittens.

Spoed

  • Benauwdheid (blauwe tong/slijmvliezen, snelle ademhaling, met hoofd omhoog naar adem happen, ademhalen met veel geluid, kat durft niet te liggen en is onrustig): allergische reactie, hartfalen, ingeslikt voorwerp, infectieziekte (als niesziektecomplex, FIP, FIV, FeLV);
  • Bevalling die moeizaam verloopt: 30 minuten lang krachtig en frequent persen zonder dat een jong wordt geboren, 1-2 uur lang persen zonder dat een jong geboren wordt, ziek lijkt te zijn op moment van jongen of abnormale uitvloeiing verliest;
  • Braken van een fleskitten of veelvuldig braken in combinatie met lusteloosheid: infectieziekte (parasiet, virus of bacterie), ingeslikt voorwerp;
  • Bloedarmoede (bleke/witte huid van ooglid, bek, tong, oor en/of neus, moeheid, niet willen zuigen, koorts, zwakte en/of ongecoördineerdheid): infectieziekte door parasiet (bijvoorbeeld vlooien of teken), virus (bijvoorbeeld FIP, FIV, FeLV) of bacterie;
  • Epileptische aanvallen (speekselen, liggend op zij fietbewgingen maken, urine/ontlasting laten lopen. Spoed indien vaker achter elkaar, langer dan 30 minuten en/of bijkomende benauwdheid): orgaanfalen (hart, nieren, lever), neurologische afwijking, infectieziekte door virus (als FIP), parasiet of bacterie, bijwerking medicatie, hypoglycemia;
  • pijn bij plassen kater (geldt ook voor kittens, bij poezen geen spoed maar wel contact opnemen): blaasontsteking, blaasgruis;
  • Verlammingen: infectieziekte van parasiet, virus of bacterie, neurologische afwijking, beknelling van zenuwen.

Contact opnemen met je dierenarts

  • Afscheiding neus en/of ogen: infectieziekte door bacterie, virus of parasiet (schimmel), vreemd voorwerp in neus of tegen ogen aan gehad;
  • Afwijkend gedrag (alles wat je maar opvalt, wat je daarvoor niet is opgevallen, beter een keer te vaak met je dierenarts/opvangorganisatie bellen dan een keer te weinig): infectieziekte, aangeboren afwijking;
  • Braken van spoelwormen (lijken op spaghettislierten) of veelvuldig braken zonder combinatie met lusteloosheid: infectieziekte (spoelwormen of andere parasiet, virus of bacterie), ingeslikt vreemd voorwerp, vergiftiging, schrokken van eten;
  • Diarree (waterig of "vlaaierig", iets zachtere ontlasting is geen ramp. Wees er echter vooral bij kittens onder 4 weken oud snel bij wegens gevaar van uitdroging ), eventueel met slijm of rood bloed: infectieziekte van parasiet, virus of bacterie, vergiftiging, voedselintolerantie/voedselverandering, bijwerking medicatie;
  • Gewichtsverlies (vaak is er een groeidip als kittens meer gaan bewegen, zolang ze verder levendig zijn, goed eten en na een aantal dagen wel weer aankomen, is er niets aan de hand): infectieziekte door parasiet, virus of bacterie, slechte opname voedingsstoffen/onvoldoende voedingsstoffen;
  • Jeuk: infectieziekte door parasiet (als vlooien, luizen, oormijt), bacterie, voedselallergie;
  • Koorts (neem zelfde dag nog contct op met je dierenarts bij een afwijkende temperatuur. Normale temperatuur kitten tussen 38 en 39 graden, normale temperatuur volwassen kat tussen 37,5 en 38,5 graden): infectieziekte door virus (als niesziekte, FIP, kattenziekte), parasiet (komt niet veel voor) of bacterie;
  • Kwijlen (neem zo snel als mogelijk contact op indien je vergiftiging vermoed): infectieziekte door virus, parasiet of bacterie, mondproblemen, vergiftiging, bijwerking medicatie;
  • Lusteloosheid (neem wel nog zelfde dag contact op en check bij voorkeur de temperatuur): infectieziekte door virus, parasiet of bacterie, bijwerking medicatie, vergiftiging, hypoglycemia;
  • Moederpoes stoot kitten(s) af of pasgeboren kitten ligt vaak apart van de rest, neem zo snel mogelijk contact op met je dierenarts om de gezondheid van (eventueel ook moederpoes en) het kitten te checken: stress moederpoes, aangeboren afwijking, onvoldoende melk;
  • Niet eten (neem nog zelfde dag contact op met je dierenarts): infectieziekte door virus, parasiet of bacterie, pijn in bekje, bij langere tijd niet eten mogelijk leververvetting;
  • Obstipatie (bij fleskittens in elk geval volgende dag contact opnemen met je dierenarts): uitdroging, bijwerking medicatie, onvoldoende ontlasting gestimuleerd van kittens;
  • Onzindelijkheid die plotseling op komt: vieze kattenbak, verandering van kattenbakvulling, blaasontsteking, blaasgruis;
  • Opgezette buik: bij slap ballonachtig aanvoelen vocht vasthouden door infectieziekte van parasiet, virus of bacterie of orgaanfalen, bij stevig aanvoelen wormeninfectie;
  • Ronde rode kale plekken op de huid: ringworm/schimmel (voor je met je pluizenbol naar je dierenarts sprint, geef het asjeblieft door aan je dierenarts, ringworm/ schimmel is namelijk besmettelijk);
  • Uitdroging (als je het vel tussen de schouderbladen omhoog trekt, moet het vel redelijk vlot weer omlaag vallen, zo niet dan is de kat uitgedroogd en heeft het zo snel als mogelijk vochtinfuus nodig): diarree, braken, infectieziekte door parasiet, virus of bacterie, gebrek aan vers water;
  • Wonden (zeker bij grote diepe wonden is het verstandig om een antibioticakuur te halen): beet of tik van andere kat, verwonding door ander dier, verwonding door voorwerpen, heftige jeuk van vlooien(allergie) of voedselallergie.

Veel voorkomende ziektes
De ziektes zijn onder te verdelen in infectieziektes (parasieten, virussen en bacteriën) en lichamelijke afwijkingen. Tot slot zijn er ook nog een aantal medische handelingen om zelf te verrichten, zoals temperatuur opnemen en medicatie toedienen.

Om te voorkomen dat het een hele lap tekst is, vind je hieronder een verdeling op infectieziekten door parasieten, virussen en bacteriën, lichamelijke afwijkingen, en hoe een aantal medische handelingen te verrichten. Als je op een link klikt, kom je op de desbetreffende pagina. Bij elke ziekte wordt dezelfde "layout" gebruikt: korte omschrijving, symptomen (eventueel met vaststellen diagnose) en behandeling. De behandeling omvat de medische behandeling, maar ook de desinfectie en hoe te voorkomen dat potentieel andere dieren besmet raken.

Er zijn nog veel meer parasieten, virussen en bacteriën, maar er is hier een selectie gemaakt van de meest voorkomende infectieziektes.

Naar parasieten

  • Vlooien
  • Oormijten
  • Teken
  • Ringworm/schimmel (dermatofytosis)
  • Spoelwormen
  • Lintwormen
  • Haakwormen
  • Coccidia
  • Giardia
  • Toxoplasmose

Naar virussen

  • Niesziekte (Calici en Rhinotracheitis/Herpes)
  • Kattenziekte/Panleukopenia
  • Coronavirus en FIP
  • Kattenleukemie/FeLV
  • Kattenaids/FIV

Naar bacteriën

  • Bordetella bronchiseptica (luchtweg)
  • Chlamydophila felis (luchtweg)
  • Mycoplasma felis (luchtweg)
  • Salmonella enterica (gastro-intestinaal)
  • Campylobacter jejuni (gastro-intestinaal)

Naar lichamelijke afwijkingen

  • Hartafwijkingen (HCM, afwijkende hartkleppen, gaatje in hart)
  • Flatchest
  • Open gehemelte
  • Levershunt
  • Misvormde pootjes
  • Navelbreuk
  • Blind- of doofheid
  • Ataxie/cerebellaire hypoplasia

Naar medische handelingen verrichten

  • Temperatuur opnemen
  • Uitdroging checken
  • Urine of ontlasting opvangen
  • Medicatie geven
  • Dwangvoeren
  • Stomen
  • Geslacht bepalen

Inventarisatie symptomen
Een volledige methode die door een aantal dierenartsen gebruikt wordt, is de zogenaamde SOAP methode. Afhankelijk van hoe ver je zelf wilt gaan, kun je dan wel alleen de niet meetbare symptomen beschrijven die je opvallen (S, subjectieve symptomen), ook symptomen opschrijven die gemeten zijn door je dierenarts als hartslag, bloeduitslagen, urineuitslagen, etc. (O, objectieve symptomen), eventuele diagnoses met wat je nodig hebt om deze diagnoses te bevestigen of ontkrachten (A, "assessment") en/of een plan van aanpak samenstellen om te behandelen (P, plan). Vooral bij meerdere symptomen, verdeeld over meerdere dierenartsbezoeken kan dit overzicht geven.

Vragenlijst symptomen
Onderstaand heb ik zowel een Worddocument als PDFdocument staan die je kunt gebruiken om symptomen op te schrijven. De eerste pagina is daarbij redelijk algemeen en de tweede pagina stelt specifieke vragen.

Formulier medische geschiedenis Word
Formulier medische geschiedenis PDF